Բազմանիշ թվի բաժանում եռանիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

Օրինակ՝ 37265:257=145

Սյունակաձև

		—	3	7	2	6	5	2	5	7
			2	5	7			1	4	5
		—	1	1	5	6
			1	0	2	8
		—		1	2	8	5
				1	2	8	5
							0

Ստուգում՝

				x	1	4	5
					2	5	7
			+	1	0	1	5
				7	2	5
			2	9	0
			3	7	2	6	5

20374:122=167

Սյունակաձև

		—	2	0	3	7	4	1	2	2		5	610
			1	2	2			1	6	7		6	732
		—		8	1	7						7	854
				7	3	2
		—			8	5	4
					8	5	4
							0

Ստուգում՝

				x	1	2	2
					1	6	7
			+		8	5	4
				7	3	2
			1	2	2
			2	0	3	7	4

1960:140=14

Սյունակաձև

			—	1	9	6	0	1	4	0
				1	4	0		1	4
			—		5	6	0
					5	6	0
							0

Ստուգում՝

				x	1	4	0
						1	4
			+		5	6	0
				1	4	0
				1	9	6	0

17025:681=25

Սյունակաձև 4

		—	1	7	0	2	5	6	8	1
			1	3	6	2		2	5
		—		3	4	0	5
				3	4	0	5
							0

Ստուգում՝

				x	6	8	1
						2	5
			+	3	4	0	5
			1	3	6	2
			1	7	0	2	5

27861:251=111

Սյունակաձև

		—	2	7	8	6	1	2	5	1
			2	5	1			1	1	1
		—		2	7	6
				2	5	1
		—			2	5	1
					2	5	1
							0

Ստուգում՝

				x	2	5	1
					1	1	1
			+		2	5	1
				2	5	1
			2	5	1
			2	7	8	6	1

Տնային առաջադրանք

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

3888:324=

Սյունակաձև

			—	3	8	8	8	3	2	4
				3	2	4		1	2
			—		6	4	8
					6	4	8
							0

Ստուգում՝

				x	3	2	4
						1	2
			+		6	4	8
				3	2	4
				3	8	8	8

13083:623=21

Սյունակաձև

		—	1	3	0	8	3	6	2	3
			1	2	4	6		2	1
		—			6	2	3
					6	2	3
							0

Ստուգում՝

				x	6	2	3
						2	1
			+		6	2	3
			1	2	4	6
			1	3	0	8	3

3586:326=11

Սյունակաձև

			—	3	5	8	6	3	2	6
				3	2	6		1	1
			—		3	2	6
					3	2	6

Ստուգում՝

				x	3	2	6
						1	1
			+		3	2	6
				3	2	6
				3	5	8	6

Բազմանիշ թվի բաժանում երկնիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

Օրինակ՝ 696:12=58

Սյունակաձև

	—	6	9	6	1	2
		6	0		5	8
		—	9	6
			9	6
				0

Ստուգում․

			x		5	8
					1	2
			+	1	1	6
				5	8
				6	9	6

990:45=22

Սյունակաձև

		—	9	9	0	4	5
			9	0		2	2
		—		9	0
				9	0
					0

Ստուգում՝

			x		2	2
					4	5
	+			1	1	0
				8	8
				9	9	0

1518:22=69

Սյունակաձև

	—	1	5	1	8	2	2				6	132
		1	3	2		6	9				7	154
	—		1	9	8						8	176
			1	9	8						9	198
					0

Ստուգում՝

			x		6	9
					2	2
	+			1	3	8
			1	3	8
			1	5	1	8

2805:85=33

Սյունակաձև

	—	2	8	0	5	8	5				2	170
		2	5	5		3	3				3	255
	—		2	5	5
			2	5	5
					0

Ստուգում՝

			x		8	5
					3	3
	+			2	5	5
			2	5	5
			2	8	0	5

Տնային առաջադրանք

1․ Կատարի՛ր բաժանում և արդյունքը ստուգի՛ր բազմապատկումով․

938:14=67

Սյունակաձև

	—		9	3	8	1	4				5	70
			8	4		6	7				6	84
	—			9	8						7	98
				9	8
					0

Ստուգում՝

			x		1	4
					6	7
	+				9	8
				8	4
				9	3	8

1862:98=19

Սյունակաձև

	—	1	8	6	2	9	8
			9	8		1	9
	—		8	8	2
			8	8	2
					0

Ստուգում՝

			x		9	8
					1	9
	+			8	8	2
				9	8
			1	8	6	2

8673:59=147

Սյունակաձև

	—	8	6	7	3	5	9				5	295
		5	9			1	4	7			4	236
	—	2	7	7
		2	3	6
	—		4	1	3
			4	1	3
					0

Ստուգում՝

			x		5	9
				1	4	7
	+			4	1	3
			2	3	6
			5	9
			8	6	7	3

Հանում։ Հանման ստուգումը գումարումով

Եթե տարբերությանը գումարենք հանելին ու  ստանանք նվազելին, ապա   այն ճիշտ է  կատարված, իսկ եթե ոչ, ապա սխալ է։

Նվազելի

—

հանելի

=

տարբերություն

4567

—

3569

=

998

Դասարանական առաջադրանքներ.

1․ Կատարի՛ր հանում և արդյունքը ստուգի՛ր գումարումով։

Օրինակ՝ 4567-3569=998

—	4՛	5՛	6՛	7		Ստուգում՝	+	3	5	6	9
	3	5	6	9					9	9	8
		9	9	8				4	5	6	7

785-385

—	7	8	5				Ստուգում՝	+	4	0	0
	3	8	5						3	8	5
	4	0	0						7	8	5

672-660

—	6	7	2				Ստուգում՝	+			1	2
	6	6	0							6	6	0
		1	2							6	7	2

45844-8158

—	4	5	8	4	4			Ստուգում՝	+	3	7	6	8	6
		8	1	5	8						8	1	5	8
	3	7	6	8	6					4	5	8	4	4

90126-9008

—	9	0	1	2	6			Ստուգում՝	+	8	1	1	1	8
		9	0	0	8						9	0	0	8
	8	1	1	1	8					8	1	1	2	6

2. Գումարումով ստուգի՛ր ճի՞շտ է արդյոք կատարվել հանումը։

Օրինակ՝ 5555-99=5456 — ճիշտ է

Ստուգում՝	+		5	4	5	6
					9	9
			5	5	5	5

25252-7897=17355

Ստուգում՝	+	1	7	3	5	5
			7	8	9	7
		2	5	2	5	2

90000-7777=82223

Ստուգում՝	+	8	2	2	2	3
			7	7	7	7
		9	0	0	0	0

71587-42786=28801

Ստուգում՝	+	2	8	8	0	1
		4	2	7	8	6
		7	1	5	8	7

3․  350 նստատեղ ունեցող ինքնաթիռն ունի 2 սրահ։ Առաջին սրահի նստատեղերը 46-ով քիչ են երկրորդ սրահի նստատեղերից։ Քանի՞ նստատեղ կա առաջին սրահում։

350+46=396   396:2 =198    350-198=152

Տնային առաջադրանքներ.

1․ Կատարի՛ր հանում և արդյունքը ստուգի՛ր գումարումով։

2509-1598

—	2	5	0	9			Ստուգում՝	+		9	1	1
	1	5	9	8					1	5	9	8
		9	1	1					2	5	0	9

  10456-5987

—	1	0	4	5	6		Ստուգում՝	+		4	4	6	9
		5	9	8	7					5	9	8	7
		4	4	6	9				1	0	4	5	6

1456-999

—	1	4	5	6			Ստուգում՝	+		4	5	7
		9	9	9						9	9	9
		4	5	7					1	4	5	6

2. Ըստ օրինաչափության, տրված թվերից հետո գրի՛ր ևս երեք թիվ։

8, 7, 15, 22, 37, 59, 96, 155   

5, 7, 12, 19, 31, 50, 81, 131

Գումարում։ Գումարման ստուգումը հանումով

Դասարանական առաջադրանքներ.

1․ Կատարի՛ր գումարում և արդյունքը ստուգի՛ր հանումով։

Գումարելի	+	Գումարելի	=	Գումար
4156	+	123	=	4279

1․ Կատարի՛ր գումարում և արդյունքը ստուգի՛ր հանումով։

Օրինակ՝ 4156+123=4279

+	4	1	5	6		Ստուգում՝	—	4	2	7	9
		1	2	3					1	2	3
	4	2	7	9				4	1	5	6

585+585=1170

+		5	8	5		Ստուգում՝	—	1	1	7	0
		5	8	5					5	8	5
	1	1	7	0					5	8	5

82844+7258=

+	8	2	8	4	4		Ստուգում՝	—	9	0	1	0	2
		7	2	5	8					7	2	5	8
	9	0	1	0	2				8	2	8	4	4

4758+645

+	4	7	5	8		Ստուգում՝	—	5	4	0	3
		6	4	5					6	4	5
	5	4	0	3				4	7	5	8

11111+11684

+	1	1	1	1	1		Ստուգում՝	—	2	2	7	9	5
	1	1	6	8	4				1	1	6	8	4
	2	2	7	9	5				1	1	1	1	1

1147+5689

+	1	1	4	7		Ստուգում՝	—	6	8	3	6
	5	6	8	9				5	6	8	9
	6	8	3	6				1	1	4	7

47859+16982

+	4	7	8	5	9		Ստուգում՝	—	6	4	8	4	1
	1	6	9	8	2				1	6	9	8	2
	6	4	8	4	1				4	7	8	5	9

6729+1284

+	6	7	2	9			Ստուգում՝	—	8	0	1	3
	1	2	8	4					1	2	8	4
	8	0	1	3					6	7	2	9

2․ Հանումով ստուգի՛ր ճիշտ է արդյոք կատարվել գումարումը։

Օրինակ՝ 9999+55=10054

Ստուգում՝	—	1	0	0	5	4
					5	5
			9	9	9	9

25+7897=7922   ճիշտ է

Ստուգում՝	—	7	9	2	2
		7	8	9	7
				2	5

978+167=1154   Սա  սխալ է:

Ստուգում՝	—		1	1	5	4
				1	6	7
				9	8	7

3․ Երբ կանգառում ավտոբուսից իջավ 7 ուղևոր և ավտոբուս բարձրացավ 12 ուղևոր, ավտոբուսում ուղևորների թիվը դարձավ 24։ Քանի՞ ուղևոր կար ավտոբուսում մինչև կանգառ։

Լուծում՝ 1) 24-12=12, 2)12+7=19

 Պատ. 19 ուղևոր

4․  Գնացքը երկու օրում անցավ 1255կմ ճանապարհ։ Երկրորդ օրն այն անցավ 25կմ-ով պակաս ճանապարհ, քան անցել էր առաջին օրը։ Որքա՞ն ճանապարհ է անցել գնացքը երկրորդ օրը։

f

Տնային առաջադրանքներ.

1․ Կատարի՛ր գումարում և արդյունքը ստուգի՛ր հանումով

 672+672

+		6	7	2		Ստուգում՝	—	1	3	4	4
		6	7	2					6	7	2
	1	3	4	4					6	7	2

9182+98

+	9	1	8	2		Ստուգում՝	—	9	2	8	0
			9	8						9	8
	9	2	8	0				9	1	8	2

1487+561

+	1	4	8	7		Ստուգում՝	—	2	0	4	8
		5	6	1					5	6	1
	2	0	4	8				1	4	8	7

89621+3810

+	8	9	6	2	1		Ստուգում՝	—	9	3	4	3	1
		3	8	1	0					3	8	1	0
	9	3	4	3	1				8	9	6	2	1

2․ Երկու օրում Գայանեն վաճառեց 240 կգ վարունգ։ Առաջին օրը նա վաճառեց 20կգ ավելի, քան երկրորդ օրը։ Հաշվի՛ր, թե որքան է կազմում երկրորդ օրվա վաfառքի գումարը, եթե առաջին օրվանը կազմում է 10400դրամ։                

 Լուծում՝ 1)(240-20):2=110,  2)110+20=130   3)10400:130=80, 4) 110×80=8800

 Պատ.8800 դրամ

Սեպտեմբերի 22-25

Տնային առաջադրանքների փաթեթ

Թվի ներկայացումը կարգային գումարելիների գումարի տեսքով

1․ Տրված թվերը ներկայացրու՛ կարգային գումարելիների գումարի տեսքով։

• 24=20+4
• 267=200+60+7
• 3254=3000+200+50+4
• 10201=10000+200+1

2․ Կարգային միավորների գումարը գրի՛ր թվի տեսքով։

• 2‧100000+4‧100+5‧1=200405
• 8‧10000+3‧1000+2‧10=83020
• 4‧100000+3‧10000+2‧1000+7‧100+4‧10+5‧1=432745

3․ Գրի՛ր այն թիվը, որը կազմված է միայն՝

• 5 հազարյակից, 2 հարյուրյակից 5200
• 4 հարյուրհազարյակից և 3 տասնյակից 400030

4․ Որքանո՞վ կփոքրանա 34581 թիվը, եթե նրա գրության երրորդ կարգում գրված թվանշանը փոխարինենք 2-ով։ 34281<34581-  300-

Թվերի կցագրում

5․ Որքանո՞վ կմեծանա 18 թիվը, եթե նրա գրության ձախից կցագրենք 4 թվանշանը։ 400-ով

6․ Որքանո՞վ կմեծանա 487 թիվը, եթե նրա գրության ձախից կցագրենք 3 թվանշանը։ 3000-ով

Տարոնը Նարեկին առաջարկեց մտապահել որևէ եռանիշ թիվ և այդ թվին ձախից կցագրել 5 թվանշանը, այնուհետև ստացված թվից հանել մտապահած թիվը։ Արդյունքը Տարոնին պարզ էր։ Ո՞րն էր այն:

պատ.` 5000:

1․ Կարդա՛ և բնութագրի՛ր թվերից յուրաքանչյուրը հարցաշարին համապատասխան․5487,14444, 785743

• Քանի՞ նիշ ունի։ 4, 5, 6,
• Քանի՞ իրարից տարբեր թվանշանով է գրված։ 4, 2, 5
• Քանի՞ հազարյակ կա հազարյակների կարգում։ 5, 4, 5
• Քանի՞ հարյուրյակ կա հարյուրյակների կարգում։ 4, 4, 7
• Քանի՞ միավոր կա միավորների կարգում։ 7, 4, 3,

2․ Գրի՛ր թիվ, որն ունի

• 2 հազարյակ, 2 հարյուրյակ, 4 տասնյակ, 7 միավոր  2247
• 5 տասհազարյակ, 3 միավոր, 0 հարյուրյակ, 9 տասնյակ 50093

3․ Արան լոլիկի համար վճարեց 780 դրամ, իսկ վարունգի համար՝ 3անգամ ավելի։ Արան որքա՞ն է վճարել այդ գնումների համար։

Լուծում:  1) 780×3=2340,  2)  2340+780=3120    Պատ: 3120դրամ

 Կարգային միավոր

4․ Կարդա՛ թիվը՝ 245871, և պատասխանի՛ր հարցերին։

• Ի՞նչ է ցույց տալիս 1 թվանշանը տրված թվի գրության մեջ։

Քանի՞ կարգային միավոր կա այդ թվի առա կարգում

• Քանի՞ կարգային միավոր կա այդ թվի հինգերորդ կարգում։ 4
• Քանի՞ կարգային միավոր կա այդ թվի երկրորդ կարգում։ 7

5․ Փորձի՛ր կռահել պատասխանները։

• Թվերից մեկը մյուսից մեծ է 275-ով։ Որքա՞ն է այդ թվերի տարբերությունը։ 275
• Երկու թվերից մեկը մյուսից փոքր է 518-ով։ Որքանո՞վ է մեկը մյուսից մեծ։ 518

6․ Ո՞ր թիվն է համապատասխանում 7հազ․+6տ․ +9մ․ կարգային գումարելիների գումարին։  7000+60+9=7069

7․ Ժամը քանի՞սին պետք է ցույց տան երկրորդ և երրորդ ժամացույցները։ 9:35, 10:25

8․ Մի ֆերմայում 847 ճագար կա, իսկ մյուսում՝ 309 ճագարով ավելի։ Երկու ֆերմայում քանի՞ ճագար կա։ 

Լուծում:  1) 847+309=1156,  2) 1156+847=2003     Պատ: 2003 ճագար