Բնական թվի բաժանարարներն ու բազմապատիկները
Դասարանական առաջադրանքներ
Բանավոր քննարկվող հարցեր
1. Ի՞նչ է բնական թվի բաժանարարը։
2. Ի՞նչ է բնական թվի բազմապատիկը։
3. Ինչպե՞ս կարելի է ստանալ բնական թվի ցանկացած բազմապատիկ։
4. Ո՞րն է այն բնական թիվը, որը ցանկացած բնական թվի բաժանարար է։
5. Առնվազն քանի՞ բաժանարար կարող է ունենալ 1-ից տարբեր բնական թիվը։
6. Տվյալ բնական թվի բազմապատիկների մեջ կա՞ արդյոք ամենամեծը։ Իսկ ամենափո՞քրը:
Առաջադրանքների փաթեթ
1․ 4366 թվի բաժանարա՞ր է արդյոք 37 թիվը։ Իսկ 4549-ի՞։
4549 բազմապատիկ չէ 37
2․ Գտե՛ք թվի բոլոր բաժանարարները․
10 = 10, 5, 2, 1
15 = 3, 5, 1, 15
18 = 9, 6, 3, 1, 18, 2
3․ 5, 9, 18, 15, 20 թվերից որո՞նք են 90-ի բաժանարար։
5, 9, 15, 18
4․ Գտե՛ք տրված թվի բազմապատիկ որևէ հինգ թիվ․
1 = 1, 2, 3, 4, 5
2 = 4, 6, 8, 10, 12,
1200 = 2400, 4800, 6000, 7200, 8400:
5․ Ստուգե՛ք, թե արդյոք 136, 1496, 7480, 634304 թվերը 17-ի բազմապատիկներ են։ 136:17=8, 1496:17=88, 7480:17=440, 634304:17=37312
6․ Շքերթին մասնակցում է 90 զինվորներից կազմված վաշտը։ Կարո՞ղ են արդյոք նրանք հինգ միանման շարք կազմել։ Իսկ վե՞ց շարք։ 90:5=18
90:6=15 Պատ.՝կարող են կազմել
7․ Կփոխվի՞ արդյոք ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա մեծ կողմը (18սմ) 3 անգամ փոքրացնենք, իսկ փոքր կողմը (5սմ) մեծացնենք 10սմ-ով։ 18×5=90
18:3=6 5+10=15 6×15=90 Պատ.՝ չի փոոխվի
8․ Քանի՞ անգամ կփոքրանա 20սմ և 30սմ կողմերով ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա փոքր կողմը փոքրացնենք 5սմ-ով, իսկ մեծը՝ 10սմ-ով։ 20×30=600, 20-5=15, 30-10=20 15×20=300 Պատ.՝ 2 անգամ
9․ Գտե՛ք եռանկյան պարագիծը, եթ նրա երկու կողմերի երկարությունների գումարը 3 անգամ մեծ է երրորդ կողմի երկարությունից, որը 5սմ է։ 3×5=15 15+5=20
Տնային առաջադրանքներ
1․ Գտե՛ք թվի բոլոր բաժանարարները․
20 = 10, 2, 4, 5, 20, 1
24 = 6, 8, 12, 3, 4, 1 24
27 = 27 1 3 9
31 = 31 1
32 = 16, 32, 1, 2, 4, 8,
40 = 2, 20, 40, 4, 10, 5, 8,
56 = 7, 8, 56, 1, 28, 2, 14, 4,
2․ 140, 39, 82, 35, 24 թվերից որո՞նց բաժանարարն է 5-ը։ 35 140
3․ Գտե՛ք տրված թվի բազմապատիկ որևէ հինգ թիվ․
5 10 15 20 25 30
11 22 33 44 55 66
36 72 108 144 180 216
57 114 171 228 285 342
121 242 363 484 500 621
572 1144 1716 2288 2860 3432
901 1802 2703 3604 4505 5406
4․ Պետք է 18 փուչիկը հավասար բաժանել երեխաներին։ Երեխաների ի՞նչ քանակներ են հնարավոր դրա համար։ 9 1 6 3 18
5․ Գտե՛ք առաջին յոթ բնական թվերը, որոնք 3-ի բաժանելիս ստացվում է 2 մնացորդ։ 5:3=1(2), 8:3=2(2), 11:3=3(2) 14:3=4(2) 17:3=5(2) 20:3=6(2) 23:3=7(2)
6․ Ուղղանկյան մեծ կողմը 6սմ է, փոքր կողմը՝ 5սմ։ Քանի՞ քառակուսի միլիմետրով կմեծանա ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա մեծ կողմը մեծացնենք 3մմ-ով, իսկ փոքր կողմը՝ 18մմ-ով։ 5 սմ =50 մմ, 50+3=53 մմ, 6սմ =60 մմ, 60+18=78 մմ, 50×60=3000 մմ 2, 78×53=4134մմ2 , 4134-3000=1134մմ2 Պատ.` 1134մմ2 :
7․ Ուղիղ անկյունը բաժանված է երկու անկյունների այնպես, որ դրանցից մեկը 5 անգամ մեծ է մյուսից։ Ի՞նչ մեծություններ ունեն ստացված անկյունները։ 90:6=15՞ , 90-15=75՞ , Պատ.` 75՞, 15՞
8․ Ծաղկեփնջում 50 կարմիր ու սպիտակ վարդեր կան, ընդ որում կարմիր վարդերը 4 անգամ շատ են սպիտակ վարդերից։ Քանի՞ կարմիր և քանի՞ սպիտակ վարդ կա ծաղկեփնջում։ 50:5=10 սպիտակ վարդ, 10×4=40կարմիր Պատ.` 10 սպիտակ վարդ, 40 կարմիր վարդ
9․ Տասնհինգարկանի հյուրանոցն ունի 1200 համար՝ մեկտեղանոց և երկտեղանոց։ Ամեն հարկում միևնույն քանակով համարներ կան, ընդ որում երկտեղանոցների քանակը 3 անգամ ավելի է մեկտեղանոցների քանակից։ Ամենաշատը քանի՞ կենվոր կարող է իջևանել հյուրանոցի ամեն մի հարկում։ 1200:15=80, 80:4=20 մեկտեղանոց համարներ, 20×3=60 երկտեղանոց համարներ 60×2+20=140 Պատ.`140 կենվոր